Προσυμβατικός έλεγχος και αξιώσεις αποζημίωσης κατά το προσυμβατικό στάδιο κατάρτισης δημόσιας σύμβασης
Τίτλος:
Pre-contractual review and compensation claims during the pre-contractual stage of public procurement procedure
Κύρια Υπευθυνότητα:
Ευθυμίου, Δήμητρα Ε.
Επιβλέπων:
Μουκίου, Χρυσούλα Π.
Θέματα:
Keywords:
Αρχή της νομιμότητας,δημόσιες συμβάσεις, σύστημα διαφάνειας,Ελεγκτικό Συνέδριο, Αρχή Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών, προδικαστική προσφυγή, αναθέτουσα αρχή,δίκαιο δημοσίων συμβάσεων,έννομη προστασία, ζημία, έκταση αποζημίωσης, 197-198 ΑΚ και 105-106 εισΝΑΚ, προσυμβατική ευθύνη, αρχλη της ίσης μεταχείρισης, υγιούς ανταγωνισμού Principle of legality, public contracts, transparency system, Court of Audit, Pre-Trial Appeals Authority, pre-trial appeal, contracting authority, public contracts law, legal protection, damage, extent of compensation,197 - 198 Civil Code and 105-106 Civil Code, pre-contractual liability, principle of equal treatment, healthy competition
Ημερομηνία Έκδοσης:
2021
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Αντικείμενο της παρούσας διπλωματικής εργασίας θα αποτελέσει ο έλεγχος νομιμότητας των συμβάσεων μεγάλης οικονομικής αξίας καθώς και οι αξιώσεις αποζημίωσης που εγείρονται κατά το προσυμβατικό στάδιο κατάρτισης της δημόσιας σύμβασης. Οι δημόσιες συμβάσεις αποτελούν μία από τις σημαντικότερες εκφάνσεις της δράσης της Δημόσιας Διοίκησης με άμεσο αντίκτυπο στην εθνική οικονομία. Η δράση των οργάνων της Διοίκησης δεν τελεί σε καμία περίπτωση άνευ περιορισμών, άνευ δηλαδή τήρησης της αρχής της νομιμότητας. Οι εκ των οργάνων της Διοίκησης εκδιδόμενες πράξεις – στην προκειμένη περίπτωση η σύναψη δημοσίων συμβάσεων- ελέγχονται απαρέγκλιτα ως προς το νομοθετικό τους έρεισμα. Ο προληπτικός έλεγχος νομιμότητας των δημοσίων συμβάσεων μεγάλης οικονομικής αξίας αποσκοπεί στην εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων ως προς το αν η Διοίκηση έχει δράσει εντός των πλαισίων της αρχής της νομιμότητας, προάγοντας έτσι ένα σύστημα διαφάνειας. Το τελευταίο αποτελεί και το ζητούμενο προκειμένου να εξασφαλιστεί ο ελεύθερος και υγιής ανταγωνισμός και να καταπολεμηθούν τα όποια φαινόμενα διαφθοράς και κακοδιαχείρισης του δημόσιου χρήματος. Το ρόλο του θεσμοφύλακα της φανερής δράσης της Διοίκησης και του θεσμικού εξωτερικού αντίβαρου έχει αναλάβει το Ελεγκτικό Συνέδριο. Πριν, λοιπόν, από την υπογραφή τους οι δημόσιες συμβάσεις πρέπει εκ του νόμου να ελεγχθούν από το Ανώτατο Δημοσιονομικό Δικαστήριο της χώρας μας, το Ελεγκτικό Συνέδριο. Η νομοθετική και συνταγματική κατοχύρωση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, η φύση και το εύρος του διενεργούμενου ελέγχου καθώς και οι συνέπειες της μη τήρησης του προληπτικού ελέγχου νομιμότητας θα αναλυθούν, μεταξύ άλλων, στο πρώτο μέρος της παρούσας εργασίας. Εξίσου στο προσυμβατικό στάδιο, η Αρχή Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών (ΑΕΠΠ) διαδραματίζει κομβικό ρόλο στην τήρηση της αρχής της νομιμότητας αλλά και της αρχής της σκοπιμότητας της διοικητικής δράσης κατά το στάδιο που προηγείται της σύναψης μιας δημόσιας σύμβασης. Μετά την θέσπιση του Ν. 4412/2016 το νομοθετικό πλαίσιο των προδικαστικών προσφυγών άλλαξε άρδην, μέσω της σύστασης ενός λειτουργικώς και οικονομικώς ανεξάρτητου οργάνου, της ΑΕΠΠ. Μέσω του νέου μοντέλου έννομης προστασίας κατά το στάδιο που προηγείται της σύναψης της δημόσιας σύμβασης φρονείται ότι θα ξεπεραστούν οι όποιες αστοχίες του προηγούμενου καθεστώτος. Πράγματι, ο έλεγχος τυχόν παράβασης της Ευρωπαϊκής ή της εσωτερικής νομοθεσίας δεν δύναται να είναι αποτελεσματικός και αμερόληπτος όταν επιλαμβάνεται του ελέγχου το ίδιο όργανο που εξέδωσε την εκτελεστή πράξη, ήτοι η αναθέτουσα αρχή. Ο αιτών έννομης προστασίας, έχοντας παράλληλα έννομο προς τούτο συμφέρον, απολαμβάνει μέσω του νέου συστήματος πληρέστερη και αποτελεσματικότερη δικαστική προστασία, απευθυνόμενος για τη ζημία που υπέστη ή ενδέχεται να υποστεί, σε ένα όργανο που φέρει τα εχέγγυα μιας αντικειμενικής κρίσης, την ΑΕΠΠ. Η τελευταία θα συμβάλλει ουσιωδώς στο να αχθούν οι υποθέσεις "επαρκώς εκκαθαρισμένες" ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων, λειτουργώντας ως "φίλτρο". Προσβαλλόμενη πλέον στα διοικητικά δικαστήρια θα είναι η πράξη της ΑΕΠΠ που εκδίδεται επί της προδικαστικής προσφυγής ή η σιωπηρή απόρριψη αυτής, δεδομένου ότι η άσκηση της τελευταίας αποτελεί προϋπόθεση για την άσκηση των ενδίκων βοηθημάτων ενώπιον των αρμοδίων δικαστηρίων. Τα ως άνω ζητήματα της ΑΕΠΠ θα τύχουν εξέτασης στο δεύτερο μέρος της εργασίας, στο οποίο θα επιχειρηθεί και μια σύντομη συγκριτική επισκόπηση του ελέγχου που διενεργεί η ΑΕΠΠ με τον αντίστοιχο έλεγχο που διεξάγει το Ελεγκτικό Συνέδριο. Ο έλεγχος των δημοσίων συμβάσεων δεν θα μπορούσε να αποτιμηθεί με θετικό πρόσημο αν δεν συνοδευόταν από τις αντίστοιχες, νομοθετικά κατοχυρωμένες διατάξεις που προβλέπουν την αποκατάσταση της ζημίας που υπέστη ο διοικούμενος δείχνοντας εύλογη εμπιστοσύνη στη συμβατική δράση της Διοίκησης. Το τρίτο μέρος της εργασίας θα αφιερωθεί στην υποχρέωση που φέρει η αναθέτουσα αρχή προς αποκατάσταση της ζημίας που υπέστη ο αντισυμβαλλόμενος, εξαιτίας της παράβασης εκ μέρους των οργάνων του Δημοσίου των διατάξεων της ενωσιακής και εσωτερικής νομοθεσίας. Στο σημείο αυτό θα τύχει ερμηνευτικής προσέγγισης το ζήτημα της αναλογικής εφαρμογής των διατάξεων του ΑΚ στο δίκαιο των δημοσίων συμβάσεων. Τέλος θα διατυπωθούν σκέψεις και θα εξαχθούν συμπεράσματα ως προς το ζήτημα της "υπαιτιότητας" κατά τη δράση των οργάνων του Δημοσίου.
Abstract:
The subject of this thesis will be the legality check of contracts of considerable economic significance as well as compensation claims raised during the pre-contractual stage of drawing up the public contract. Public contracts are one of the most important manifestations of the action of the Public Administration with a direct impact on the national economy. The action of the Administration's bodies is in no case without limitations, i.e. without the compliance with the principle of legality. The acts issued by the Public Authorities - in this case the conclusion of public contracts - are necessarily checked in terms of their legislative basis. The pre-contractual legality check of public contracts of great economic value aims to draw safe conclusions as to whether the Administration has acted within the framework of the principle of legality, thus promoting a system of transparency. The latter is also what is requested in order to ensure free and healthy competition and to combat any phenomena of corruption and mismanagement of public money. The role of the guardian of the visible action of the Administration and the institutional external counterweight has been assumed by the Court of Auditors.Therefore, before they are signed, public contracts must by law be audited by the Supreme Fiscal Court of our country, the Court of Audit. The legislative and constitutional enshrinement of the Court of Audit, the nature and scope of the conducted audit as well as the consequences of non-observance of the preventive legality audit will be analyzed, among other things, in the first part of this thesis. Equally at the pre-contract stage, the Authority for the Examination of Pre-Trial Appeals (AEPP) plays a key role in observing the principle of legality and the principle of the expediency of administrative action during the stage that precedes the conclusion of a public contract. After the enactment of Law 4412/2016, the legislative framework of pre-trial appeals changed fundamentally, through the establishment of an operationally and financially independent body, the AEPP. Through the new model of legal protection during the stage preceding the conclusion of the public contract it is hoped that any failures of the previous regime will be overcome. Indeed, the control of any violation of European or internal legislation cannot be effective and impartial when the control is taken over by the same body that issued the enforceable act, i.e. the contracting authority. The applicant for legal protection, having at the same time a legal interest in this, enjoys, through the new system, more complete and effective judicial protection, addressing the damage suffered or may suffer, to a body that carries the guarantees of an objective judgment, the AEPP. The latter will essentially contribute to bringing "adequately cleared" cases before the administrative courts, acting as a "filter". The action of the AEPP issued on the preliminary appeal or its implicit rejection will now be contested in the administrative courts, given that the exercise of the latter is a condition for the exercise of remedies before the competent courts. The above issues of the AEPP will be examined in the second part of the thesis, in which a brief comparative overview of the audit carried out by the AEPP with the corresponding audit carried out by the Court of Auditors will be attempted. The control of public contracts could not be evaluated with a positive sign if it were not accompanied by the corresponding, statutory provisions that provide for the restoration of the damage suffered by the governed by showing reasonable confidence in the contractual action of the Administration. The third part of the thesis will be dedicated to the obligation of the contracting authority to compensate the damage suffered by the counterparty, due to the violation by the State bodies of the provisions of the Union and internal legislation. At this point, the question of the proportional application of the provisions of the Civil Code to the law of public contracts will receive an interpretive approach. Finally, thoughts will be formulated and conclusions will be drawn regarding the question of "culpability" in the action of the public authority.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης, ΠΜΣ, κατεύθυνση Δίκαιο, Τεχνολογία και Οικονομία, 2021
